1450-1815

Het tijdperk na de Middeleeuwen kwam rond 1450 onder invloed te staan van de Renaissance en vanaf 1750 van de Verlichting. Exacte jaartallen zijn daar niet voor aan te geven. Een nieuwe tijdgeest dringt altijd langzaam door, een proces dat een eeuw of langer kan duren. Vanaf 1450 verminderde de invloed van de Katholieke Kerk. Een eeuw later ontstond de Reformatie en legde het protestantisme meer nadruk op de persoonlijke geloofsbeleving dan op het gezag van de paus en de Kerk.

Ook de wetenschap werd zelfstandiger. Galileï moest zijn overtuiging dat de aarde om de zon draaide onder bedreiging van de Kerk intrekken, maar won zijn strijd. Door de uitvinding van de boekdrukkunst werd het mogelijk kennis te verspreiden en werden burgers mondiger en kritischer. Door ontdekkingsreizen raakte men bekend met nieuwe werelddelen. Ook bestaande sociale verhoudingen waren niet meer vanzelfsprekend, wat uiteindelijk leidde tot de Franse revolutie. Uit de Franse revolutie kwam Napoleon voort. Met diens definitieve nederlaag bij Waterloo, in 1815, eindigt dit hoofdstuk.

De opgenomen woorden weerspiegelen de bovenstaande ontwikkelingen, waarin diverse vorstenhuizen, personen, gebeurtenissen, bewegingen en begrippen de revue passeren.

Woorden en begrippen die algemeen gebruikelijk en bekend zijn, zoals bekering en expansie, staan hier niet in, evenmin als woorden die o.i. te specialistisch zijn, zoals presbyterianisme en Hussieten. Maar wij staan open voor suggesties.