Martin Heidegger

(1889-1976) Duitse filosoof, een van de belangrijkste en meest omstreden denkers van de twintigste eeuw. Hij speelde een bedenkelijke rol na de machtsgreep van de nazi's in 1933, maar viel algauw in ongenade en onthield zich voortaan van politieke bemoeienissen. Na de oorlog moest hij zich voor zijn aanvankelijke 'collaboratie' verantwoorden en kreeg een beroepsverbod opgelegd. Zijn filosofie is moeilijk te duiden: ze vertoont vele uiteenlopende facetten en tal van radicale wendingen. Zijn denken staat in de traditie van de fenomenologie en het existentialisme. Husserl en Kierkegaard zijn zijn grote leermeesters. Centraal in zijn denken staat de vraag naar het Zijn, die naar zijn mening in de traditie van de westerse filosofie op de achtergrond is geraakt. Toegang tot het Zijn krijgen we alleen via het menselijke Zijn, het Dasein, omdat dat het enige type Zijn is dat zich over zijn Zijn vragen kan stellen. Een groot deel van Heideggers werk draait om een analyse van het Dasein, die een aantal grondkenmerken oplevert: de geworpenheid, het in-de-wereld-zijn, de zorg, de angst, het zijn-tot-de-dood - waarbij de tijdelijkheid van het bestaan steeds een doorslaggevende factor is. De moderne mens moet zich weer van zijn bestaan bewust worden, nadat hij in een volstrekt inauthentieke zijnswijze heeft volhard. Er is geen denker die meer invloed heeft gehad op de twintigste-eeuwse filosofie dan Heidegger: Arendt, Sartre, Merleau-Ponty, Marcel en Sloterdijk bijvoorbeeld zijn misschien geen navolgers van Heidegger, maar ze hebben in elk geval aanzetten tot hun denken aan hem ontleend.
Lang na Heideggers dood mochten in 2014 de schriften gepubliceerd worden waarin hij sinds de dertiger jaren tot na het einde van WO II zijn overdenkingen opschreef. Deze publicaties veroorzaakten een schokgolf in filosofenland, in het bijzonder in Duitsland. In De Groene Amsterdammer schreef de filosoof Antoine Verbij een essay over Heidegger en zijn "schwartze Heften" (zwart vanwege de kleur van de kaften, niet vanwege de inhoud ofschoon dat ook had gekund). Dat essay werd door de redactie op het cover aangekondigd met de woorden "Heideggers haat: De grootste filosoof van de twintigste eeuw was een antisemitische gek" en Verbij noemde hem een "kille, autistische denker", ongevoelig als hij tot ná de oorlog bleef voor het vreselijk lot van de joden.en alle andere slachtoffers van de nazi's.