Graafschap Holland

Graafschap Holland is het graafschap dat rond 1100 ontstond en sinds het midden van de de vijftiende eeuw deel uitmaakte van de Bourgondische staat. Groeide door de Opstand uit tot het belangrijkste gewest van de Republiek. Het was verdeeld in het Zuiderkwartier (het zuiden, inclusief Haarlem en Amsterdam) en het Noorderkwartier (ten noorden van het IJ). Het hoogste bestuurlijke orgaan vormden de Staten van Holland. De invloedrijkste ambtenaar was de raadpensionaris (vóór 1620 landsadvocaat geheten). Een bijzondere plaats bekleedde daarnaast de stadhouder. Tegengestelde opvattingen en belangen leidden enkele malen tot een heftig conflict tussen stadhouder en gewest. De Hollandse politiek was vooral gericht op bevordering van handel en scheepvaart, terwijl de stadhouders meer een dynastiek en politiek beleid nastreefden.