coördinaat
Een getal dat gebruikt wordt om de positie van een punt (of ander meetkundig object) aan te duiden, dan wel om de waarde van een algebraïsche grootheid aan te geven. Weet men dat het punt op een gegeven lijn ligt, dan is slechts één coördinaat vereist. Daarom zegt men dat een lijn één dimensie heeft, een vlak twee, en de ruimte drie. De coördinaten worden bepaald ten opzichte van een gekozen coördinatenstelsel, bijvoorbeeld een drietal onderling loodrechte assen in de ruimte. Bij de plaatsbepaling op het bolvormige aardoppervlak heeft men aan twee (cirkelvormige) coördinaat-assen genoeg, waarvoor men dan doorgaans de evenaar en de meridiaan door Greenwich kiest.
Algebraïsche coördinaten worden gewoonlijk met de letters x, y, of z aangeduid. Door een transformatie van het gekozen coördinatenstelsel kan een moeilijk wiskundig probleem dikwijls in gemakkelijker overzienbare vorm worden gebracht. Dit heeft in veel gevallen tot de oplossing geleid van voorheen moeilijk oplosbaar geachte problemen.
Zie ook breedte- en lengtegraad in het hoofdstuk De aarde, het weer en het klimaat.
Welk zeilschip werd vanaf de 17e eeuw gebruikt als vrachtschip voor de binnenwateren?
oligarchie
(Grieks: oligos = weinig, archein = heersen) Dus regeren door enkelen. De term is afkomstig uit de Politeia van Plato en vormt een van zijn drie slechte regeringsvormen. Voorbeelden van oligarchieën waren de Griekse stadstaten Athene en Sparta gedurende bepaalde perioden van hun bestaan. Hetzelfde geldt voor de Hollandse steden tijdens de Republiek.
Zie ook communisme en fascisme.