mandaat

Opdracht of (tijdelijke) volmacht. Iemand met een mandaat, treedt op namens iemand anders. In het Nederlandse bestel is het cruciaal dat kamerleden het gehele Nederlandse volk vertegenwoordigen (art. 50 Grondwet) en in de Kamer 'zonder last of ruggespraak' kunnen stemmen. (art. 67, lid 3). Dat wil zeggen dat ze, na eenmaal verkozen te zijn, in de Kamer naar eigen inzicht mogen stemmen. Het vrije mandaat is een kenmerk van de staatsrechtelijke positie van kamerleden. Het regelt de onafhankelijkheid van kamerleden ten opzichte van hun specifieke achterbannen. In de praktijk zijn kamerleden, sinds de partijvorming aan het einde van de negentiende eeuw, echter sterk onderhevig aan de fractiediscipline. Hoewel kamerleden uit hun fractie kunnen worden gezet, kunnen zij nooit gedwongen worden hun zetel op te geven.