heelal

Het heelal (synoniem: universum) is het geheel van ruimte en tijd, inclusief alle daarin aanwezige materie en energie. Waarschijnlijk is het heelal eindig doch onbegrensd (zoals het oppervlak van een bol). Verre sterrenstelsels verwijderen zich van de aarde in alle richtingen met snelheden evenredig aan hun afstand. Daaruit concludeerde de Amerikaanse astronoom Edwin Powell Hubble (1889-1953) rond 1930 dat het heelal uitdijt en aanvankelijke min of meer in één punt moet zijn samengetrokken geweest. De uitdijing verraadt zich door de zogeheten roodverschuiving, en heeft onder andere tot gevolg dat wij zeer ver weg gelegen objecten in een zeer vroeg stadium van hun ontwikkeling waarnemen. Het ontstaan van het heelal, dat 13,7 miljard jaar geleden met de oerknal lijkt te zijn begonnen, is nog een groot raadsel.