Factchecking

Factchecking is nagaan of feiten en beweringen die door de verschillende media worden weergegeven, correct en waarheidsgetrouw zijn. Veel klassieke media - dagbladen en televisiezenders - proberen nepnieuws te identificeren en het waarheidsgehalte te toetsen. Dit fenomeen past in het huidige tijdperk, waarin berichten worden verspreid nog voordat ze zijn gecontroleerd of door betrouwbare bronnen zijn bevestigd. Dit is niet los te zien van de trend dat kwaliteitsjournalistiek onder druk is komen te staan: burgers willen pijlsnel informatie (gevraagd en ongevraagd), hebben minder geld over voor betrouwbare nieuwsgaring, redacties worden kleiner en commerciële instanties spelen hierop in. Dat de toetsing door de factchecker vaak niet zo simpel is, blijkt al uit het feit dat de uitkomst regelmatig luidt ‘waarschijnlijk waar’ of ‘grotendeels waar’.
De oudste internationale factchecker is de in 1994 opgerichte website Snopes. In Nederland zet De Volkskrant factcheckers in voor het politieke nieuws, de zender EenVandaag krijgt hulp van Leidse journalistiekstudenten en op Stellingchecker.nl worden politieke uitspraken gecheckt met behulp van crowdsourcing. Daarbuiten zijn het vooral individuele wetenschapsjournalisten en politieke verslaggevers die actief zijn op dit gebied.