Polen: Krakau
Krakau (Kraków), stad in Polen en van oudsher een belangrijk cultureel centrum. De historische binnenstad kwam ongeschonden uit de Tweede Wereldoorlog. Van de elfde tot eind zestiende eeuw was Krakau de hoofdstad van Polen. Uit die tijd dateren de burcht, residentie van de Poolse koningen, gelegen op de heuvel de Wawel, en daarnaast de kathedraal waar de koningen begraven zijn.
Op de Rynek Glówny (Grote Markt), een van de grootste pleinen van Europa en aangelegd in de dertiende eeuw, staat de Mariakerk met het beroemde veelkleurige houten hoogaltaar van de kunstenaar Veit Stoss, voltooid in 1484. Karel Wojtyla, de latere paus Johannes Paulus II, was geboren nabij Krakau en werd hier aartsbisschop van 1964 tot 1978. Er staan in Krakau zo'n 160 kerken.
De Joodse wijk Kazimierz uit de veertiende eeuw telde vlak voor de Tweede Wereldoorlog ongeveer 70.000 joden, die vrijwel allen zijn weggevoerd en vermoord. Een aantal historische synagogen is later herbouwd. In Krakau is de film Schindler's List van Steven Spielberg opgenomen.
Welke Oost-Europese componist schreef de symfonie Uit de Nieuwe Wereld?
utopie
Utopie is een in de fantasie geconstrueerde ideale (maatschappelijke) toestand, afgeleid van de titel van het beroemde traktaat Utopia (1516) van Thomas More, die men vrij zou kunnen vertalen met \'Nergenshuizen\'. \'Topos\' is Grieks voor \'plaats\' en de \'u\' kan staan voor het Griekse \'ou\' dat \'niet\' betekent (een niet bestaande plaats); de \'u\' kan ook staan voor het Griekse \'eu\' dat \'goed\' betekent (een goede plaats).
In een utopie wordt volledig recht gedaan aan de morele en rationele principes van de mens. In deze fantasiewereld wordt vaak kritiek op de bestaande orde geprojecteerd en is de utopie een aanklacht tegen sociale ongelijkheid, economische uitbuiting of seksuele repressie.
Het tegenovergestelde van de utopie is de dystopie, een verre van ideale samenleving. \'Dys\' is in het Grieks \'slecht\' (een slechte plaats). In de geneeskunde wordt de term dystopie gebruikt om een afwijkende ligging van organen aan te duiden (verkeerde plaats).
