Guatemala: Tikal
Met Calakmul in Mexico was Tikal een van de grootste en machtigste steden uit de Maya-cultuur. De bloei lag tussen 300 en 850, maar een jarenlange oorlog met Calakmul had een uitputting van grondstoffen en het verval van de stad tot gevolg. De laatste inscriptie dateert uit 889. De stad werd in 1848 in de jungle ontdekt, de opgravingen begonnen pas een eeuw later. Men legde een stad bloot met ongeveer 3000 ruïnes van tempels, platforms, paleizen, graftombes en andere monumenten, verspreid over 60 km2. Vermoedelijk was de totale omvang twee keer zo groot en woonden er 100.000 tot 200.000 mensen. In Tikal staan o.a. zes grote tempelpiramides tussen 40 en 70 m hoog. Meest bekend is de Tempel van de Grote Jaguar, gewijd aan de vorst Jasaw Chan K'awil, die in 695 Calakmul versloeg. De ruïnes van Tikal vormden de achtergrond in de eerste Star Wars film (Episode IV: A New Hope) van George Lucas.
Wie is in de Noord-Europese mythologie de god van de vruchtbaarheid en de donder?
biofeedback
Biofeedback is een trainingstechniek waarbij iemand bepaalde lichaamsfuncties bij zichzelf probeert te beheersen die gewoonlijk buiten het bewustzijn verlopen, zoals het ritme van het hart, de ademhaling of de bloeddruk. Biofeedback is in sommige gevallen succesvol gebleken bij de behandeling van hoofdpijn, rugpijn, hypertensie (hoge bloeddruk) en hyperventilatie.
