Fichte

Johan Gottlieb (1762-1814) Duitse filosoof, een van de grote vertegenwoordigers van het Duitse idealisme, de filosofische stroming die volgde op Kant. Uitgangspunt van de filosofie moet het denkend subject zijn, niet de wereld om ons heen. Door te denken bevestigt het subject zijn eigen realiteit: het Ik 'poneert' zichzelf. Nu ervaart het Ik ook dingen in zichzelf die niet tot zijn Ik te herleiden zijn; die poneert het als niet-Ik. Het Ik poneert dus tegelijkertijd het Ik en het niet-Ik. De idealistische overtuiging dat het besef van een buitenwereld niets anders is dan het product van ons voorstellingsvermogen, garandeert ook het besef van onze vrijheid. Het niet-Ik, de wereld, is dus niets anders dan het materiaal van onze activiteit, en in dat materiaal moeten we ook ons zedelijk leven realiseren.
Fichtes filosofie was van grote invloed op die van Hegel. Ook de Duitse romantische school in de literatuur (Novalis, Schlegel) heeft voor haar levensgevoel veel ontleend aan Fichte.