paradigma (psychologie)
Een paradigma is een geheel van opvattingen dat in een bepaalde periode zo dominant is in de samenleving, dat ook de wetenschap ze als vanzelfsprekend uitgangspunt neemt voor onderzoek en theorievorming. Aan het begin van de psychologie als wetenschap was het heersende paradigma dat de mens wordt bepaald door zijn aangeboren aard. Na de Tweede Wereldoorlog vond een ingrijpende paradigmawisseling ('paradigmashift') plaats: de maakbare mens. Het enige dat je van een mens kunt kennen is zijn gedrag en dat gedrag wordt gevormd in een leerproces. In de psychologie vertaalde zich dat in het behaviorisme. In de jaren zeventig werd dit als te schraal gezien. Een mens is meer dan zijn gedrag, hij heeft een innerlijk leven, kan denken, ook nadenken over zichzelf. De cognitieve psychologie werd dominant. En ook nu (2019) kan men door alles wat gaandeweg bekend wordt over de hersenen, opnieuw van een paradigmawisseling spreken. De neuropsychologie is de belangrijkste tak van de wetenschappelijke psychologie geworden.
Welke veldheer trok met zijn leger en olifanten over de Alpen naar Italië?
opzet
Heeft betrekking op de wil van iemand die een handeling verricht. Een opzettelijke daad wordt met de wil op, of in ieder geval de acceptatie van, een bepaalde uitkomst verricht. Je weet wat je doet en wat de gevolgen kunnen zijn. Er wordt dan ook wel gesproken van \'willens en wetens\'. Doelbewuste opzet op het doden van iemand door een pistoolschot is willen dat die persoon overlijdt als gevolg van het pistoolschot. Voorwaardelijke opzet is als je er rekening mee houdt dat je gedrag een bepaald gevolg kan hebben en er toch mee doorgaat. Iemand schiet met een pistool, wetend dat hij een ander zou kunnen raken. Als dat gebeurt is sprake van voorwaardelijke opzet. Het tegenovergestelde van opzettelijk is per ongeluk. In het strafrecht is opzet nodig om te kunnen spreken van een ernstig misdrijf.
De 10 meest gezochte woorden en begrippen van de afgelopen week
- ze dronken een glas, deden een plas en alles bleef zoals het was
- ijs en weder dienende
- het sop is de kool niet waard
- tussen wal en schip raken
- met een kluitje in het riet sturen
- als de vos de passie preekt
- nagel aan iemands doodskist
- paard van Troje binnenhalen
- geen schot in de zaak
- op het verkeerde been zetten
