tumormerker
Tumormerker (synoniem tumormerkstof) is een stof die afkomstig van een kwaadaardig gezwel, specifiek voor de tumor in kwestie en herkenbaar in bloed. De herkenning kan zinvol zijn voor de diagnostiek en controle van de behandeling. De hoeveelheid van de stof in het bloed stijgt vaak nog vóórdat beeldvormende onderzoekstechniek terugkerende tumorgroei aantoont. Denk aan het prostaatspecifiek antigeen (PSA) bij prostaatkanker. Ook borstkanker kent tumormerkers. Als tijdens de controle een stijging wordt vastgesteld, stijgt de kans op uitzaaiingen. Maar omgekeerd sluit een normale tumormerker geen uitzaaiingen uit, omdat niet alle borstkankers tumormerkers produceren.
Wie is in de Noord-Europese mythologie de god van de vruchtbaarheid en de donder?
biofeedback
Biofeedback is een trainingstechniek waarbij iemand bepaalde lichaamsfuncties bij zichzelf probeert te beheersen die gewoonlijk buiten het bewustzijn verlopen, zoals het ritme van het hart, de ademhaling of de bloeddruk. Biofeedback is in sommige gevallen succesvol gebleken bij de behandeling van hoofdpijn, rugpijn, hypertensie (hoge bloeddruk) en hyperventilatie.
