Rechterlijke dwaling

Ook justitiële dwaling. Een veroordeling van iemand die het betreffende misdrijf niet heeft gepleegd. Bekende zaken uit de laatste 25 jaar zijn die van de bejaardenverzorgster Ina Post, de Puttense moordzaak, de Schiedamse parkmoord, de verpleegster Lucia de Berk en de moord in Breda in 1993 waarvoor drie jonge vrouwen en drie mannen werden veroordeeld, van wie in 2012 bleek dat ze onschuldig waren.
Hoewel de rechter het onterechte vonnis uitspreekt, voltrekt de dwaling zich eerder in het opsporinsproces. De politie zet de verdachte zo onder druk dat die bekent. Of er heerst een zogeheten tunnelvisie: men gebruikt alleen aanwijzingen die de verdachte kunnen belasten en negeert alles wat daar niet in past. Niet alle dwalingen komen aan het licht. Als dat wel gebeurt volgt vrijlating, rehabilitatie en schadevergoeding, maar sommigen hebben dan hun straf al geheel uitgezeten.