Clara Wichmann

Clara Wichmann (1885-1927) werd geboren in Hamburg en groeide tweetalig op in Nederland waar haar Duitse vader hoogleraar Geologie werd. Clara zelf studeerde Rechten en promoveerde op strafrecht. In 1914 ging zij werken op het Centraal Bureau voor de Statistiek en werd chef van de afdeling criminologische statistiek. Daar kreeg zij gegevens onder ogen over leefomstandigheden in gevangenissen: eenzame opsluiting op een dieet van water en brood. Zo ontwikkelde zij haar visie over de betekenis van straf. Straf als vergelding brengt geen gerechtigheid. Men moet zoeken naar de onvolmaaktheden in de samenleving die aan criminaliteit ten grondslag liggen. Dit inzicht leidde bijna vanzelfsprekend tot haar activiteiten binnen diverse socialistische organisaties en de vredesbeweging. Clara Wichmann was feministe, maar voor haar ging het niet alleen om materiële gelijkstelling van man en vrouw in de samenleving, maar ook om de mogelijkheid tot innerlijke groei van vrouwen, die haar positie in onderwijs, werk, recht en politiek op natuurlijke wijze zou versterken.
Haar maatschappijkritiek was breed en haar man noemde haar dan ook een ‘kosmische humaniste’. Clara Wichmann stierf in het kraambed bij de geboorte van haar dochtertje Hetty. Ze werd 36 jaar. Het naar haar vernoemde Bureau Clara Wichmann maakt deel uit van de juridische tak van de feministische beweging.