Demokritos van Abdera

(ongeveer 460-370 v.Chr.) Griekse filosoof, bijgenaamd 'de lachende filosoof'. Gold als grootste natuuronderzoeker van de oudheid ('Liever zou ik één oorzakelijk verband volledig doorgronden dan koning van Perzië worden'). Samen met zijn leermeester Leucippus gaf hij de leer van het atomisme definitief vorm. De wereld bestaat uit eeuwige atomen, verschillend van gedaante en grootte, die in de ruimte in eeuwige beweging zijn en die door verschillende combinaties te vormen de levende en levenloze dingen laten ontstaan. Dat alles gebeurt met noodzakelijkheid, niets is toeval. Het wereldbeeld van Democritus is streng materialistisch. Ook de ziel is stoffelijk, opgebouwd uit de allerkleinste, gladde en ronde atomen, vergelijkbaar met die van het vuur. In zijn ethische geschriften propageert Democritus matiging van de begeerten en gelijkmatigheid van levensstijl als beste garantie voor levensblijheid en innerlijke rust, die op hun beurt weer tot gelukzaligheid leiden. Daarmee loopt hij vooruit op de ethiek van de Stoa.